حکم اعدام؟

صاف بروم سر اصل مطلب: بايد ديد که آیا مخالفت با اعدام پایه‌ی استدلالی قوی‌ای دارد يا اين‌که آلوده به شعارزده‌گی و گونه‌ای پيروی از مد روز است؟ در اين‌که اين حکم بايد لغو شود یا پابرجا بماند بحثی ندارم، امّا آن‌چه را که می‌توانم فعلاً اذعان کنم اين است که استدلال‌های ارائه‌شده از سوی مخالفان اعدام را کافی و قانع‌کننده نمی‌بينم. ده‌ها پرسش می‌توان طرح کرد که احتمالاً يکی از آن‌ها نيز از سوی مخالفان اعدام پاسخ نخواهد گرفت؛ من فقط به طرح يکی بسنده می‌کنم تا ببينيم ضعف تئوريک اين ايده در کجاست:
تصوّر کنيد فرد بيچاره‌ای به‌خاطر چک برگشتی به چندماه حبس محکوم می‌شود و ناگزير بايستی در کنار جنايتکاری سر کند که چندبار مرتکب قتل شده و هربار هم چيزی بيش از حبس ابد نگرفته. شخص دوّم طبعاً از آدمکشی نمی‌ترسد، زيرا می‌داند جزای جرم او اعدام نخواهد بود و اصولاً وضع قبلی او را بدتر نخواهد کرد. حالا حساب کنيد اين آقا از چشم و ابروی آن بيچاره‌ی چک‌برگشت‌خورده‌ خوش‌اش نيايد! مگر کسانی که به جرم‌های کوچک به زندان افتاده‌اند انسان نيستند که از معادلات انسانگرایانه‌ی مخالفان اعدام حذف می‌شوند؟
من موافق يا مخالف اعدام نيستم. راست‌اش در اين باره به اندازه‌ی کافی نيانديشيده‌ام. آن‌چه را نيز خوانده‌ام -به‌تکرار- کفايت نمی‌کرده قانع‌ام کند. امّا اين حق را به خودم می‌دهم که طرح پرسش کنم. به هر حال بايد ديد بستر يک خواست اجتماعی چيست و تا چه حد با منطق روز سازگار است.